Η Νευρική Ανορεξία είναι μία ψυχογενής ασθένεια που τις τελευταίες δεκαετίες έχει κυριολεκτικά εξαπλωθεί στον δυτικό κόσμο. Και λέω στον δυτικό, γιατί δεν έχει εμφανιστεί σε χώρες αναπτυσσόμενες ή σε χώρες με σοβαρά προβλήματα λιμού, αλλά αντίθετα εμφανίζεται εκεί που υπάρχει ελεύθερη πρόσβαση στο φαγητό και όλη η επιστημονική γνώση για την σωστή διατροφή. Σε αντίθεση με αυτό που ο περισσότερος κόσμος νομίζει, νευρική ανορεξία δεν σημαίνει να είναι κάποιος τραγικά αδύνατος. Συνήθως συμβαίνει και αυτό αλλά δεν είναι πάντα έτσι. Υπάρχουν άνθρωποι που τρώνε αρκετά μεγάλες ποσότητες φαγητού –συχνά μεγαλύτερες από τους υπολοίπους- και παρ’ όλ’ αυτά το βάρος τους διατηρείται σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Από την άλλοι πλευρά, υπάρχουν άνθρωποι που το βάρος τους είναι στα κατώτατα φυσιολογικά ή λίγο κάτω από αυτά, κι όμως αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα πρόσληψης τροφής, ή άλλοι που για διάφορους λόγους αρνούνται να φάνε φυσιολογικά (πχ λόγω πένθους, κατάθλιψης, ή κάποιας σωματικής ασθένειας) και κατ’ επέκταση το βάρος τους μειώνεται σημαντικά. Το βασικό χαρακτηριστικό της νευρικής ανορεξίας είναι ότι το άτομο συνειδητά αρνείται την απαραίτητη ποσότητα τροφής που πρέπει να λαμβάνει καθημερινά με στόχο να διατηρήσει το βάρος του σε όσο το δυνατόν χαμηλότερα επίπεδα. Συγκεκριμένα, οι πάσχοντες αρνούνται να διατηρήσουν το βάρος τους εντός των φυσιολογικών ορίων και διακατέχονται από ένα διαρκή φόβο για την πιθανή απόκτηση βάρους. Πρέπει να σημειωθεί ότι ως ασθένεια είναι πάρα πολύ επικίνδυνη γιατί το άτομο έχει τόσο διαστρεβλωμένη εικόνα για σώμα του που πραγματικά νιώθει ότι έχει παραπανίσιο βάρος, ακόμα κι αν οι σωματικές του λειτουργίες καταρρέουν από την αδυναμία. Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε ότι τα άτομα αυτά δεν ψεύδονται όταν λένε ότι νιώθουν παχιά, δεν κάνουν «νάζια» και δεν τα κάνουν όλα αυτά επίτηδες. Επιπλέον είναι πολύ σημαντικό αν το ίδιο το άτομο ή το οικείο περιβάλλον του, ανακαλύψουν ακόμα και πιθανή ύπαρξη της νόσου, να απευθυνθούν άμεσα σε κάποιον φορέα ή σε κάποιους ειδικούς (ψυχολόγο και διαιτολόγο/διατροφολόγο) εξειδικευμένους στην αντιμετώπιση διατροφικών διαταραχών. Αυτά που πρέπει να γνωρίζουμε όλοι, για να προστατεύσουμε είτε τους εαυτούς μας είτε τα αγαπημένα μας πρόσωπα, είναι ότι η νευρική ανορεξία μπορεί να είναι περιοριστικού τύπου (δηλαδή η απώλεια βάρους να επιτυγχάνεται με αυστηρές δίαιτες και υπεργυμναστική) και εκκαθαριστικού τύπου (δηλαδή να υπάρχει μεγαλύτερη πρόσληψη τροφής η οποία όμως συνοδεύεται από αντισταθμιστικές συμπεριφορές όπως πρόκληση εμετών, χρήση διουρητικών/καθαρτικών, υπεργυμναστική κ.α). Και αφού έχουμε κάπως εξοικειωθεί με το τι είναι νευρική ανορεξία, πρέπει να γνωρίζουμε και πως να την εντοπίσουμε. Υπάρχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως ενδείξεις για την πιθανή ύπαρξη της νόσου:
· Απότομη απώλεια βάρους (15-50%) σχετικά με την περίοδο πριν την ασθένεια (για τους ενήλικες Δείκτης Μάζας Σώματος <17)
· Συνήθως αφορά κορίτσια στην εφηβεία, χωρίς όμως να αποκλείονται αγόρια ή μεγαλύτερες ηλικίες
· Επίμονη ενασχόληση με τη διατροφή που στόχο έχει την απώλεια βάρους
· Διαρκής φόβος αύξησης βάρους
· Απώλεια ή διαταραχές της εμμήνου ρύσεως για τις γυναίκες
· Υπερβολική γυμναστική
· Επιθετικότητα
· Κοινωνική Απομόνωση
· Απώλεια σεξουαλικού ενδιαφέροντος (για τους ενήλικες) και καθυστερημένη σεξουαλική ωρίμανση (στους εφήβους)
· Συνύπαρξη Κατάθλιψης
· Υιοθέτηση τελετουργικών συμπεριφορών όσον αφορά στο φαγητό
· Οικογενειακά προβλήματα
· Εξελισσόμενη και όχι στάσιμη ασθένεια (σταδιακά επιδεινώνεται εκτός αν υπάρξει ψυχοφαρμακευτική και διατροφική αντιμετώπιση)
Στην περίπτωση που κάποιος δικός μας άνθρωπος ή ακόμα και εμείς οι ίδιοι, πληροί αυτά τα χαρακτηριστικά, καλό θα ήταν να απευθυνθούμε σε κάποιον εξειδικευμένο ειδικό για να μας βοηθήσει. Η νευρική ανορεξία είναι μια ασθένεια που μπορεί να καταπολεμηθεί, μπορεί όμως να αποβεί και μοιραία για τη ζωή του πάσχοντα, είτε με τρόπο άμεσο λόγω των σωματικών επιπτώσεων της ασιτίας είτε με έμμεσο όπως είναι οι αυτοκτονικές τάσεις λόγω κατάθλιψης. Για το λόγο αυτό, όλοι μας, αλλά ειδικά οι γονείς και όσοι εμπλέκονται με παιδιά σχολικής και εφηβικής ηλικίας, πρέπει να έχουμε τα μάτια μας ανοιχτά και να μην διστάσουμε να ζητήσουμε τη συμβουλή του οικογενειακού γιατρού (πχ του παιδιάτρου) και να επισκεφθούμε κάποιον εξειδικευμένο ειδικό. Αυτό που πάντα πρέπει να θυμόμαστε είναι ότι αν υπάρχει πρόβλημα τότε θα το λύσουμε πιο εύκολα αν το ανακαλύψουμε στην αρχή του. Μέχρι την επόμενη εβδομάδα λοιπόν, μην ξεχνάτε να…. Φροντίζεστε…
Καρακατσάνη Κωνσταντίνα
Συμβουλευτική Ψυχολόγος[Δημοσιεύτηκε στο ΠΑΛΜΟΡΑΜΑ 222/21.01.2012]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου