Περί Ψυχής ο Λόγος: Παιδικές Φοβίες (Μέρος Γ΄)

[…]Πόσες δεν είναι οι φορές που οι γονείς λένε στα παιδιά «Δεν χρειάζεται να φοβάσαι τίποτα!», ή «Εγώ είμαι εδώ;»; Πραγματικά θα ήταν πολύ ωραίο να μπορούσαμε να δημιουργήσουμε ένα απόλυτα ασφαλές περιβάλλον για τα παιδιά.  Δυστυχώς όμως όλοι γνωρίζουμε πως αυτό δεν μπορεί να γίνει, όσο κι αν το θέλουμε, όσο δυσάρεστο κι αν είναι να βλέπουμε ότι μικρά παιδιά να νιώθουν αβοήθητα. Επιπλέον πολύ συχνά οι γονείς κάνουν το λάθος να προσπαθούν να στρέψουν αλλού την προσοχή του παιδιού την ώρα που φοβάται. Έτσι όμως είναι σαν να μην αναγνωρίζουμε αυτό που αισθάνεται. Το παιδί δεν μπορεί να ξεχάσει το φόβο του παρά μόνο αν τον ξεπεράσει. Μία άλλη συνήθης συμπεριφορά των ενηλίκων, είναι το να αστειεύονται με τους φόβους των παιδιών, κάτι το οποίο μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευεργετικό αν μένει στα πλαίσια του καλοπροαίρετου χιούμορ, μπορεί όμως και να είναι τραυματικό για το παιδί αν μετατραπεί σε ειρωνεία.

Επιπλέον, πρέπει να έχουμε υπόψη μας πως οι καιροί αλλάζουν και το ίδιο γίνεται και με τους φόβους. Οι κοινωνικές αλλαγές, τα πολιτικά δρώμενα, και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι γονείς επηρεάζουν το είδος των φόβων των παιδιών. Για παράδειγμα, σε έρευνα που έγινε πριν από μερικά χρόνια στη Γερμανία τα παιδιά φαίνεται ότι φοβούνται περισσότερο απ’ όλα μην πέσουν στα χέρια ενός διαφθορέα.

Συμπεράσματα

Αυτό που πρώτ’ απ’ όλα οφείλει να ελέγξει ένας γονέας, είναι αν υπάρχει κάποια πραγματική διάσταση στη φοβία που παρουσιάζει το παιδί, αν δηλαδή υπάρχει πραγματική απειλή. Για παράδειγμα, ένα παιδί που δεν θέλει να πάει σχολείο, μπορεί να είναι αποδέκτης άσχημων συμπεριφορών από τους συμμαθητές του. Αν αποκλειστεί αυτό το γεγονός, τότε ο γονιός πρέπει να είναι δίπλα στο παιδί όσο αυτό μόνο του περνάει τη διαδικασία της καταπολέμησης του φόβου. Αυτό μπορεί να γίνει ακούγοντας προσεκτικά αυτά που έχει να πει το παιδί για το πώς νιώθει, χωρίς όμως να γελοιοποιούμε ή να δραματοποιούμε τις καταστάσεις. Επιπλέον πολύ βοηθητικό για τους γονείς είναι να προσπαθήσουν να ανιχνεύσουν τα αίτια που προκαλούν τη φοβία του παιδιού, καθώς επίσης και να σεβαστούν το πώς το παιδί νιώθει ασφάλεια. Είναι πολύ σημαντικό για ένα παιδί να μπορεί να δημιουργήσει όρια που να το προστατεύουν τα οποία όμως δεν αναιρούνται από κάποιον άλλο παράγοντα. Τέλος, αν το παιδί δεν ξεπεράσει τη φοβία από μόνο του παρά τις προσπάθειές του και παρά τη ενίσχυση από το οικογενειακό περιβάλλον, ο γονιός πρέπει να έχει τη δύναμη να κρίνει αν η φοβία αποτελεί σοβαρό πρόβλημα για το παιδί και κατά πόσο επηρεάζει τη λειτουργικότητα και την καθημερινότητά του ώστε να  απευθυνθεί σε κάποιον ειδικό.Μέχρι την επόμενη εβδομάδα μην ξεχνάτε να …. Φροντίζεστε.

Γράφει η Καρακατσάνη Κωνσταντίνα, Συμβουλευτική Ψυχολόγος

[Δημοσιεύτηκε στο ΠΑΛΜΟΡΑΜΑ 214/26.11.2011]