Χαρμπέα Ιωάννα
Κοινωνιολόγος, εργαζόμενη σε Βοήθεια στο Σπίτι
Ζούμε σε εποχή κρίσης. Έχουμε κρίση. Φράσεις που δεν λείπουν από το καθημερινό μας λεξιλόγιο. Το θέμα είναι πόσο το έχουμε συνειδητοποιήσει ή απλά και μόνο διακωμωδούμε την κατάσταση αυτή; Τι πρέπει και τι μπορούμε πλέον να κάνουμε για να ξεφύγουμε από την μιζέρια μας;
Επιβάλλεται μια εκ των ένδον μεταρρυθμιστική εξισορρόπηση. Ποτέ δεν αλλάζει ή μεταβάλλεται κάτι χωρίς να το θέλουμε. Οι εσωτερικές δυνάμεις ενεργοποιούν το άτομο, το οποίο με τη σειρά του αλλάζει τα εξωτερικά δεδομένα με τις πράξεις του. Συμπέρασμα λοιπόν για να αντιμετωπίσουμε την κρίση πρέπει να ξεκινήσουμε κάνοντας την αυτοκριτική του ο καθένας. Δεν είναι δυνατό να είμαστε εμείς καλά αν ολόκληρη η κοινωνία νοσεί. Η κρίση είναι μεταδοτικός ιός που κολλάει σε όλες τις κοινωνικές τάξεις, πλήττει όλα τα κοινωνικά στρώματα και αυτό θα το διαπιστώσουμε σύντομα αν ακόμα δεν έχει γίνει φανερό.
Τα άτομα υφίστανται εμπλεγμένα σε ένα κοινωνικό δίκτυο. Το κοινωνικό δίκτυο είναι μια αλυσίδα που οι κρίκοι της αποτελούν τις κοινωνικές ομάδες. Αν ένας κρίκος σπάσει η αλυσίδα μικραίνει. Όσο πιο πολλοί κρίκοι σπάσουν τόσο μικραίνει η αλυσίδα ώσπου τείνει να εξαφανιστεί. Το πόσο καλά είναι δεμένοι αυτοί οι κρίκοι έχει να κάνει με τη συνοχή της κοινωνίας. Το πρόβλημα ήταν ότι τα τελευταία χρόνια βλέπαμε γύρω μας δείγματα προμηνύματα της κρίσης την ανεργία να αυξάνεται, κοινωνικές ομάδες να νοσούν όμως κανείς δεν ενδιαφέρθηκε σοβαρά για τις κοινωνικές αυτές μεταβολές. Όλοι ή σχεδόν όλοι αδιαφορούσαν βλέποντας το διπλανό τους να νοσεί. Δεν ενδιαφέρονταν π.χ. αν ο αριθμός των ανέργων αυξάνονταν εφόσον αυτοί είχαν εργασία, αν κάποιοι ήταν άστεγοι ή δεν είχαν τα βασικά ως προς το ζείν, εφόσον οι ίδιοι ήταν καλυμμένοι. Μα πώς είναι δυνατόν; Δε γνωρίζουμε ότι η κοινωνία είναι ένας ζωντανός οργανισμός; Ότι όταν νοσεί ένα μέλος αυτό επηρεάζει ολόκληρο τον οργανισμό; Η αδιαφορία για το τι συμβαίνει γύρω μας, στο διπλανό μας, ο υπέρμετρος εγωισμός, ο ατομικισμός ευθύνονται για τη γενίκευση της κρίσης. Ακόμα και τώρα που οι συνέπειες είναι πλέον ορατές και έχουν γενικευτεί σε πολλά κοινωνικά στρώματα πάλι αδιαφορούμε. Ενημερωνόμαστε καθημερινά για αυτοκτονίες ατόμων με κύρια αιτία το οικονομικό αδιέξοδο, αλλά ούτε αυτό μας αγγίζει. Ο εφησυχασμός και ο ωχαδελφισμός έχουν αγκιστρωθεί μέσα μας, εφόσον η κρίση δεν αγγίζει τα όρια του σπιτιού μας ή τα αγγίζει στο ελάχιστο.
Ας μην κοροιδεύουμε άλλο τους εαυτούς μας, τα φαινόμενα κοινωνικής παθογένειας έχουν πληθύνει επικίνδυνα και επιτέλους κάτι πρέπει να κάνουμε για να απαλλαχτούμε διαφορετικά η καταστροφή είναι βέβαιη. Ο καθένας μας θα διερωτηθεί: μα τι μπορώ να κάνω εγώ; Μεμονωμένα;
Είναι γνωστό ότι ένας κούκος δε φέρνει την άνοιξη, αλλά αν σκεφτόμαστε ατομικιστικά και αποποιούμαστε των ευθυνών μας δεν πάμε μπροστά. Το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε λοιπόν είναι να διώξουμε τους εγωισμούς και την απληστία που μας διακατέχει και να δούμε τους εαυτούς μας ως μέρος του όλου. Το κοινό συμφέρον είναι εκείνο που πρέπει να έχουμε ως σκοπό. Ο σώζων εαυτό σωθήτω δεν ισχύει. Τα βαθύτερα αίτια της κρίσης είναι κοινωνικά. Βασικό αίτιο είναι ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε τα πράγματα και το γεγονός ότι οι οι πράξεις μας αποσκοπούν στην ιδιοτέλεια. Η αλλαγή νοοτροπίας θα μας σώσει. Αν είχαμε αλτρουιστικό πνεύμα ίσως τα πράγματα να ήταν καλύτερα. Δεν ξέρω τι μπορεί κανείς να οραματιστεί για το μέλλον. Ένα είναι σίγουρο ότι αν πάψει κάποιος να οραματίζεται το μέλλον του – κοινωνία ή οργανισμός – τότε είναι νεκρός.
[Δημοσιεύτηκε στον ΠΑΛΜΟ 1011/27.10.2012]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου